Is het mogelijk om zelf de schoorsteen te reinigen?

Mag je zelf je eigen schoorsteen reinigen? Het is een vraag die menig fervent doe-het-zelver zichzelf heeft afgevraagd. Het kan zijn dat je een verplichting hebt om de eigen schoorsteen te onderhouden, zij het dat je deze verplichting hebt ten opzichte van een verzekeraar of ten opzichte van een verhuurder. Nu is het natuurlijk mogelijk om een vakman in te huren om deze werkzaamheden uit te voeren, maar is tevens mogelijk om zelf de schoorsteen te reinigen. Mag dit überhaupt, hoe ga je hiermee aan de slag en wat zijn de precieze prijzen? Hieronder kun je meer lezen over de antwoorden op deze vragen en nog veel meer.

In welke gevallen mag je de schoorsteen zelf reinigen?

Wanneer jouw woning over een schoorsteen beschikt, is het mogelijk dat je wel of geen verplichting hebt om deze jaarlijks of om de twee jaar schoon te (laten) maken. Er kunnen meerdere situaties zijn waarbij je verplicht bent om de schoorsteen te reinigen. Zo kan het zijn dat jouw stooktoestel rechtstreeks verbonden is met de schoorsteen, wat het verplicht maakt om de schoorsteen proper te houden. Deze verplichting tot het kuisen van de schouw is jaarlijks voor toestellen die gebruik maken van vaste brandstoffen zoals hout, steenkool of pellets.

Deze verplichting geldt tevens voor centrale verwarmingen die op gas werken en waarbij het vermogen van het stooktoestel hoger is dan 20 kW, alhoewel je hierbij maar eens in de twee jaar de schouw hoeft te laten kuisen. Vooral alle andere centrale verwarmingen die rechtstreeks verbonden zijn met de schoorsteen geldt dat je verplicht bent om jaarlijks de schouw te laten kuisen.

Mag je zelf de schoorsteen reinigen wanneer dit verplicht wordt?

Deze reiniging is dus verplicht, maar mag je deze ook zelf uitvoeren? Het antwoord op deze vraag is: nee. Een verplichte schoonmaak van de schoorsteen mag nooit door jezelf uitgevoerd worden, maar enkel door erkende schouwvegers of technici. Een schouwveger maakt alleen de schouw schoon, terwijl een technicus zowel de schoorsteen als de gehele centrale verwarming voor zijn rekening neemt. Het is ook mogelijk om de schoorsteen schoon te laten maken door een schouwveger terwijl de centrale verwarming wordt opgelapt door de technicus. In dat geval heb je een attest nodig van de schoorsteenveger, zodat de technicus weet dat hij zich louter op de centrale verwarming hoeft te richten.

Een attest is dus belangrijk, want dit is een vorm van bewijs. Hiermee kun je aan de verzekeraar en/of verhuurder tonen dat onderhoud gepleegd is door een erkend vakman. Wanneer je het reinigen van de schoorsteen zelf uitvoert, kun je logischerwijs niet zo’n attest tonen. Je hebt dan geen bewijs dat de schoorsteen voldoende en op een propere manier is onderhouden, wat nadelig kan zijn in het geval van bijvoorbeeld een schouwbrand. Zonder bewijs zul je immers geen geld terug krijgen van de verzekering, en daarnaast kan een verhuurder je aanklagen vanwege achterstallig onderhoud en de hierdoor veroorzaakte schade.

Mag je de schoorsteen wel zelf reinigen wanneer je hier geen verplichting toe hebt?

Er is niet per se een verplichting om de schoorsteen te onderhouden wanneer je beschikt over individuele, gedecentraliseerde stooktoestellen. Goede voorbeelden hiervan zijn olie- of gashaarden die los staan van de centrale stookinstallatie of een open haard. Omdat er geen verplichting is jegens verzekeraar of verhuurder om de schoorsteen schoon te houden, en dus geen attest getoond hoeft te worden, mag je er voor kiezen om zelf het onderhoud van de schoorsteen uit te voeren.

Immers wordt het schoonhouden van de schoorsteen, zelfs wanneer dit niet verplicht is, desalniettemin aangeraden. Het goed reinigen van de schoorsteen is veiliger, milieuvriendelijker en bespaart je een hoop geld op je energierekening. Zonder verplichting is het dus toegestaan om zelf de schoorsteen te reinigen. Of dit ook het slimste plan van aanpak is, is echter de vraag. Vaak wordt toch aangeraden om de werkzaamheden uit te laten voeren door een vakman.

Is zelf de schoorsteen reinigen voordeliger?

Je kunt er dus voor kiezen, wanneer je geen verplichting hebt om de schoorsteen schoon te houden, om zelf de schoorsteen te reinigen. Er zijn drie manieren waarop een schoorsteen gereinigd kan worden:

• Van boven naar beneden: een schoorsteen kan zowel van boven naar beneden als andersom gereinigd worden. Laten we beginnen met de eerstgenoemde methode. Hierbij benader je de schoorsteen van boven, waarbij een borstel en een kogelbal aan de veger bevestigd worden. Aan de hand van een touw beweeg je de veger door de schacht. De kogelbal en de veger zorgen er voor dat het roet dat kleeft aan de schoorsteenwand los wordt geschuurd.
• Van beneden naar boven: maar ook andersom de schoorsteen schoonmaken is een mogelijkheid. Hierbij maak je gebruik van een lange borstel, die in een speciale constructie bevestigd zit aan een stok. Aan de hand van extra stokken, welke telkens geplaatst worden aan het uiteinde van de stok, maak je deze stok steeds langer. Hierdoor kun je steeds hoger geraken met de borstel, aan de hand waarvan je het roet van de wanden kan schuren tot de gehele schoorsteen weer schoon is.
• Reinigingsblokken: tot slot is er nog een derde methode, alhoewel hierbij vooraf vermeld dient te worden dat menig vakman sceptisch is over de effectiviteit van reinigingsblokken. Velen zijn het er over eens dat het borstelen van boven naar beneden of andersom een betere manier is om roet van de schoorsteenwanden te verwijderen. Bij reinigingsblokken heb je, volgens professionals, niet de garantie dat alles verwijderd wordt. Desalniettemin is het een methode die je zelf kunt inzetten voor het reinigen van schoorstenen, want het is relatief makkelijk te gebruiken. De reinigingsblokken worden in de haard geplaatst, waarna je ze kunt opbranden. Het rook dat hierbij vrijkomt baant zijn weg door de schoorsteen, waardoor de roetplekken los geraken.

Dit zijn ook de methodes die de professionals hanteren, alhoewel zij frequent opteren voor de eerste twee genoemde methodes. Het zelf uitvoeren van de reiniging van een schoorsteen versus dit laten uitvoeren door een professional stelt je in staat om wat geld te besparen.

Zo kost de aanschaf van een reinigingsblok je ongeveer 10 euro, terwijl het kopen van een schoorsteenveegset je ongeveer 30 euro zal kosten. Vergelijk dit met de kosten die je maakt wanneer je een schouwveger inhuurt. Voor louter het reinigen van de schoorsteen ben je al snel 60 tot 100 euro kwijt. Wanneer de centrale verwarming tevens onderhouden dient te worden, ligt de prijs al gauw tussen de 100 en 150 euro. Zelf de schoorsteen reinigen is dus wel een effectieve manier om geld te besparen, mits je de taken goed uitvoert natuurlijk.

Waarom kiest men vaak toch voor een vakman?

Als je een verplichting hebt jegens een verzekeraar of de verhuurder om de schoorsteen minimaal één keer per jaar te onderhouden, ben je sowieso genoodzaakt om een erkende vakman in te huren. Dit hoeft niet per se een probleem te zijn: het mag dan misschien duurder zijn in vergelijking met zelf je eigen schoorsteen reinigen, maar je bent er wel zeker van dat de boel goed wordt schoongemaakt en dat dit op de beste mogelijke manier gebeurt. Daarnaast beschik je over een attest, zodat je bewijs hebt dat de schoorsteen schoongemaakt is door een erkend schouwveger. Dit zorgt er voor dat een verzekeraar kan handelen wanneer er bijvoorbeeld een schoorsteenbrand plaatsvindt. Zonder dit attest heb je een groot probleem.

Maar ook als het zo is dat je geen verplichting hebt om de schoorsteen te laten reinigen, wordt het desalniettemin aangeraden om dit uit te laten voeren door een erkende schouwveger. De belangrijkste reden om te kiezen voor een vakman is toch wel het feit dat dit een stuk veiliger is. Hoe ervaren je misschien ook wel bent op het gebied van klusjes, het reinigen van een schoorsteen brengt toch wel enige risico’s met zich mee. Als je van boven naar beneden werkt, dien je vanaf het dak te werken. Daarnaast werk je met roet, een gevaarlijke stof die slechte effecten kan hebben op de gezondheid. Tot slot ben je er niet van gegarandeerd dat de boel ook echt effectief gereinigd is, terwijl je hier bij een erkend vakman wel van uit kunt gaan. Daarom wordt het alsnog aangeraden om te kiezen voor een erkend schouwveger.

Speciale aandacht voor roet

Roet werd al benoemd als één van de redenen waarom je het reinigen van de schoorsteen beter kunt overlaten aan een erkend vakman. Deze stof is immers gevaarlijk en kan negatieve effecten hebben op de gezondheid van jezelf en degenen in jouw nabije omgeving. Wanneer je wel besluit om zelf de schoorsteen te reinigen, is het van belang dat je roet nooit inademt. Bescherm jezelf hier dus tegen. Zorg er tevens voor dat roetresten op een correcte manier worden opgeruimd. Je bent hier immers zelf verantwoordelijk voor wanneer je de taak van het reinigen van de schoorsteen op je neemt. Je kunt de roetresten naar menig containerpark brengen.

Wanneer je deze taak niet zelf uitvoert, is de schouwveger verantwoordelijk voor het opruimen van de roetresten. Dit is een verplichting, en de veger moet er dan ook voor zorgen dat het opruimen van deze resten op een correcte manier plaatsvindt. Desalniettemin is het aan te raden goed op te letten of dit ook daadwerkelijk gebeurt.